پوشش ریسک یا هج (Hedge)، در امور مالی گرفتن یک موقعیت جبرانی در یک دارایی یا سرمایه گذاری است که ریسک قیمت یک موقعیت موجود را کاهش می دهد. بنابراین پوشش ریسک یا هج (Hedge)، معامله ای است که به مدیریت ریسک بهینه در بازارهای مالی به کار می رود و تغییرات نامطلوب قیمت در دارایی ها را تنظیم می کند. به طور معمول، یک پوشش شامل گرفتن موقعیت مخالف در یک اوراق بهادار مرتبط یا در یک اوراق بهادار مشتقه بر اساس دارایی است که باید پوشش داده شود.
ابزارهای مشتقه پوشش موثری در برابر دارایی های اساسی هستند چون رابطه بین ابزار مشتقه و دارایی ها کم و بیش به وضوح تعریف و بازگو شده است. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که مطابق با یک یا چند دارایی پایه و اولیه حرکت می کنند. آن ها شامل اختیار معامله، معاوضه و قراردادهای آتی هستند.
دارایی های اساسی می تواند سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها و شاخص ها یا نرخ بهره باشد. استفاده از مشتقات برای تنظیم یک استراتژی معاملاتی امکان پذیر است که در آن زیان یک سرمایه گذاری با سود در یک مشتق قابل مقایسه کاهش یا جبران شود.
هج (Hedge) چیست؟
استفاده از هج (Hedge) مشابه گرفتن بیمه نامه است. اگر صاحب خانه ای در یک منطقه مستعد سیل هستید، می خواهید از آن دارایی در برابر خطر سیل محافظت کنید یا به عبارت دیگر با گرفتن بیمه سیل از آن محافظت کنید. در این مثال، شما نمی توانید از وقوع سیل جلوگیری کنید، اما می توانید از قبل برای کم کردن خطرات سیل خود را آماده و برنامه ریزی کنید.
یک معاوضه ریسک(پاداش) ذاتی در پوشش ریسک یا هج (Hedge) وجود دارد که در حالی که ریسک بالقوه را کاهش می دهد، سود های بالقوه را نیز کاهش می دهد. به زبان ساده، پوشش ریسک رایگان نیست. در مورد مثال بیمه نامه سیل، پرداخت های ماهانه جمع شده و اگر سیل هرگز اتفاق نیفتد، بیمه گذار هیچ پرداختی را دریافت نمی کند و نمی گیرد، بیشتر مردم ترجیح می دهند به جای از دست دادن ناگهانی خانه و سرمایه خود، ضرر قابل پیش بینی را تحمل کنند.
در دنیای سرمایه گذاری، پوشش ریسک به همین صورت است. سرمایه‌گذاران پول از روش‌های پوشش ریسک یا هج برای کاهش ریسک ها استفاده می‌کنند. برای پوشش مناسب در دنیای سرمایه‌گذاری، باید از ابزارهای مختلف به شیوه‌ای استراتژیک برای جبران ریسک تغییرات نامطلوب قیمت در بازار استفاده کرد.
بهترین راه این است که یک سرمایه گذاری دیگر را به صورت هدف دار و جدی نیز انجام دهید. البته تشابهات با مثال بیمه بالا محدود است: در مورد بیمه سیل، بیمه‌گذار خسارت خود را به طور کامل جبران می‌کند، شاید کمتر کسر شود. در فضای سرمایه گذاری، پوشش ریسک یا هج (Hedge) پیچیده تر است.
هج (Hedge) کردن در انواع بازارهای مالی
پوشش ریسک در بازارهای مالی از جمله بازار سهام یک استراتژی است که توسط سرمایه گذاران برای کاهش ریسک تغییرات نامطلوب قیمت در یک دارایی استفاده می شود که شامل گرفتن یک موقعیت جبرانی در یک اوراق بهادار یا ابزار مالی مرتبط، با هدف به حداقل رساندن ضررهای احتمالی ناشی از نوسانات بازار است.
رایج ترین روش پوشش ریسک یا هج (Hedge) در بازار سهام، استفاده از قراردادهای اختیار معامله است. یک قرارداد اختیار معامله به دارنده این حق را می دهد که برای خرید یا فروش یک دارایی پایه به قیمت از پیش تعیین شده در تاریخ مشخص یا قبل از آن اقدام کند.
به عنوان مثال سرمایه‌گذاری که سهام یک شرکت را در اختیار دارد، ممکن است یک اختیار فروش با قیمت کمی پایین‌تر از قیمت فعلی سهام خریداری کند. این اختیار فروش در صورت کاهش قیمت سهام، ارزش آن را افزایش می دهد و عملاً بخشی از ضررهای ناشی از موقعیت اولیه سهام را جبران می کند.
یکی دیگر از استراتژی های پوشش ریسک یا هج (Hedge)، استفاده از قراردادهای آتی است که شبیه به اختیار معامله هستند، اما با تعهد به خرید یا فروش دارایی پایه به قیمتی خاص در یک تاریخ خاص هستند، از قراردادهای آتی می توان برای محافظت در برابر تغییرات قیمت در کالاها، ارزها و سایر ابزارهای مالی استفاده کرد.
علاوه بر گزینه‌ها و قراردادهای آتی، سایر تکنیک‌های پوشش ریسک شامل استفاده از صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) که یک شاخص یا بخش خاص بازار را ردیابی می‌کند، سهام‌های کوتاه‌فروش یا ETFها و استفاده از مشتقات مانند سوآپ است.
پوشش ریسک یا هج (Hedge) می تواند به سرمایه گذاران در مدیریت ریسک در پرتفوی خود کمک کند، اما توجه به این نکته مهم است که هزینه ها و جنبه های منفی احتمالی نیز وجود دارد. استراتژی های پوشش ریسک می تواند پیچیده باشد و به تخصص و دانش بالایی نیاز دارد. علاوه بر این، هزینه های پوشش ریسک، از جمله کارمزد و کمیسیون، می تواند بازده سرمایه گذاری را در طول زمان کاهش دهد.
انواع هج در فارکس
استراتژی های پوشش دهی یا هج فاند متنوع هستند و بسته به دارایی تحت پوشش، شرایط بازار فارکس و تحمل ریسک سرمایه گذار متفاوت هستند. در اینجا برخی از رایج ترین انواع استراتژی های پوشش ریسک یا هج (Hedge) آورده شده است:
- پوشش آتی: قراردادهای آتی توافقاتی برای خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ آتی و قیمت از پیش تعیین شده است. سرمایه گذاران و معامله گران می توانند از قراردادهای آتی برای محافظت در برابر تغییرات قیمت آتی در دارایی های پایه خود استفاده کنند. به عنوان مثال، اگر یک سرمایه‌گذار مالک سهام باشد و از کاهش ارزش آن بیم داشته باشد، می‌تواند قرارداد آتی را به قیمت فعلی بفروشد تا ارزش فعلی را قفل کند و در برابر کاهش در آینده محافظت کند.
- پوشش اختیاری: اختیار معامله قراردادهایی هستند که به خریدار حق خرید یا فروش دارایی را به قیمت از پیش تعیین شده در تاریخ یا قبل از آن می دهد، اما نه به صورت تعهدی. سرمایه گذاران می توانند از قراردادهای اختیار معامله برای محافظت در برابر ضرر یا محدود کردن سود بالقوه استفاده کنند. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری که مالک سهام است و می‌خواهد در برابر کاهش ارزش آن محافظت کند، می‌تواند یک اختیار فروش را با یک قیمت از پیش تعیین‌شده خریداری کند. اگر قیمت سهام به زیر قیمت اعتصاب کاهش یابد، می توان این اختیار را اعمال کرد و به سرمایه گذار اجازه می دهد سهام را با قیمت اعتصاب بالاتر بفروشد.
- پوشش قرارداد آتی: قراردادهای آتی برخلاف قراردادهای سفارشی که بین دو طرف هستند بین یک شخص است. آن ها شامل خرید یا فروش یک دارایی با قیمت و زمان مشخص در آینده هستند. سرمایه گذاران می توانند از قراردادهای آتی برای قفل کردن قیمت یک دارایی و محافظت در برابر نوسانات قیمت آتی استفاده کنند.
- تجارت جفتی: معاملات جفتی شامل گرفتن موقعیت های خرید و فروش در دو اوراق بهادار بسیار همبسته به طور همزمان است. این استراتژی برای سود بردن از تفاوت قیمت بین دو اوراق بهادار و در عین حال کاهش ریسک کلی بازار استفاده می شود.
- پوشش ارزی: سرمایه گذاران می توانند از استراتژی های پوشش ارزی برای محافظت در برابر نوسانات نرخ ارز استفاده کنند. این گزینه شامل استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای آتی، قراردادهای اختیار معامله یا قراردادهای آتی برای قفل کردن نرخ ارز مشخص است.
این ها تنها چند مورد از بسیاری از استراتژی های پوششی هستند که در دسترس سرمایه گذاران قرار دارند. هر استراتژی مزایا و معایب خود را دارد و سرمایه گذاران باید قبل از انتخاب استراتژی، میزان تحمل ریسک، اهداف سرمایه گذاری و شرایط بازار خود را به دقت در نظر بگیرند.
معرفی ابزارهای هجینگ
شرکت ها به طور کلی استراتژی پوشش ریسک یا هج (Hedge) خود را برای حساب کردن و قرار گرفتن در معرض ارز خارجی خالص توسعه می دهند که یا در ترازنامه آن ها در نتیجه تجارت یا ترکیبی از هر دو قرار می گیرد.
به ندرت منطقی به نظر می رسد که یک شرکت واحدی برای بخشی از ترازنامه خود بیمه نامه ای را با محافظت در برابر افزایش ارزش دلار استرالیا خریداری کند، در حالی که بیمه در برابر استهلاک را در یک موقعیت جبرانی خریداری کند. ابزارهای هجینگ شامل موارد زیر است:
- FORWARDS
فورواردها قراردادهای غیر استاندارد برای خرید یا فروش دارایی های خاص بین دو طرف مستقل به قیمت توافقی و تاریخ مشخص هستند. این قرارداد دارایی های مختلف از جمله قراردادهای مبادله حمل و نقل برای ارزها، کالاها و غیره را پوشش می دهد.
آن ها به ویژه برای پوشش ریسک معاملات ارزی به دلیل نوسانات ارزهای خارجی استفاده می شوند که برای کالاها نیز عالی است. به عنوان مثال، اگر کشاورز محصولی را بکارد و انتظار داشته باشد که محصول در 3 ماه پس از برداشت محصول، 500000 نایرا به دست آورد، خریدار را پیدا می کند که مایل است محصولات خود را دقیقاً در مدت 3 ماه با آن قیمت خریداری کند.
به این ترتیب، حتی اگر ارزش محصولات او به زمانی کاهش یابد که فقط 300000 محصول تولید کند، پول او تضمین می شود زیرا قیمت قفل شده است. با این حال، اگر محصول بتواند 700000 محصول تولید کند، او تمام سود اضافی را از دست خواهد داد.
- FUTURES
قرارداد آتی یک قرارداد استاندارد شده برای خرید یا فروش یک دارایی اساسی بین دو طرف مستقل با قیمت توافقی، مقدار استاندارد و یک تاریخ مشخص است. درست مانند فوروارد، قراردادهای مختلفی مانند قراردادهای آتی ارز و غیره را نیز پوشش می دهد. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که قراردادهای آتی ممکن است بهترین راه برای معامله سهام نباشند، اما برای کالاها و ارزها خوب هستند. آنها هزینه های معاملاتی اولیه را ثابت کرده اند و اکثر بازارهای آتی بسیار نقد هستند.
- MONEY MARKETS
سومین ابزار مصون سازی، بازار پول است. بازارهای پول برای سرمایه گذار عالی هستند زیرا کمک می کنند تا انواع مختلف فعالیت های مالی ارزها، از جمله وام های کوتاه مدت، استقراض و سایر اشکال ردیابی را که در سررسید حداقل یک سال اتفاق می افتد را پوشش دهد. ابزارهای دیگر شامل گزینه هایی هستند که شامل قراردادهایی هستند که به خریدار حق (مجوز) را می دهند اما نه تعهد را، این ابزارها به سرمایه گذار کمک می کند تا فردای خود را در برابر ریسک ایمن کند و در عین حال او را در جایی که سود توسط دارایی های پوشش داده شده به دست می آید محدود می کند
کاربرد هج
انگیزه اصلی برای پوشش ریسک یا هج (Hedge)، کاهش ضررهای احتمالی برای یک تجارت موجود در صورتی است که در جهت مخالف با آنچه شما می‌خواهید حرکت کند، اکثر سرمایه گذاران به طور کلی نوسانات کوتاه مدت را نادیده می گیرند. برای این سرمایه گذاران، مشارکت در پوشش ریسک وجود ندارد زیرا آن ها اجازه می دهند سرمایه گذاری های خود با بازار کلی رشد کنند. پس چرا باید در مورد هجینگ یاد بگیریم؟
حتی اگر هرگز برای سبد سهام خود محافظت نکنید، باید بدانید که هج (Hedge) چگونه کار می کند. به عنوان مثال، شرکت های نفتی ممکن است در برابر قیمت نفت محافظت کنند. یک صندوق بین المللی سرمایه گذاری ممکن است در برابر نوسانات نرخ ارز خارجی محافظت کند. داشتن یک درک اولیه از هج می تواند به شما در تجزیه و تحلیل این سرمایه گذاری ها کمک کند و معامله شما را بهتر کند.
جمع بندی
پوشش ریسک یا هج (Hedge) یک مفهوم مالی مهم است که به سرمایه گذاران و معامله گران اجازه می دهد تا ریسک های مختلفی را که با آن مواجه هستند به حداقل برسانند. هج فاند در واقع یک موقعیت جبرانی یا متضاد اتخاذ شده است که با از دست دادن یا به دست آوردن ارزش موقعیت اولیه یا ارزش خود را افزایش می دهد.
بنابراین می توان یک پوشش را به عنوان خرید نوعی بیمه نامه بر روی یک سرمایه گذاری یا پرتفوی در نظر گرفت. این موقعیت های جبرانی را می توان با استفاده از دارایی های مرتبط نزدیک یا از طریق تنوع به دست آورد. با این حال، رایج‌ترین و مؤثرترین پوشش، اغلب استفاده از مشتقاتی مانند قراردادهای آتی یا قرارداد اختیارات است.
در نتیجه، پوشش ریسک یک استراتژی مدیریت هج (Hedge) است که توسط سرمایه گذاران برای محافظت از پرتفوی خود در برابر زیان های احتمالی استفاده می شود ;i شامل گرفتن یک موقعیت جبرانی در یک دارایی یا ابزار مالی مرتبط برای به حداقل رساندن تأثیر حرکات نامطلوب بازار است.
در حالی که انواع مختلفی از استراتژی‌های پوشش ریسک وجود دارد که هر کدام مزایا و ریسک‌های خاص خود را دارند، برای سرمایه‌گذاران مهم است که اهداف و میزان تحمل ریسک خود را قبل از اجرای یک طرح پوشش ریسک درک کنند. با استفاده از تکنیک‌های پوشش ریسک، سرمایه‌گذاران می‌توانند به طور بالقوه ریسک پرتفوی خود را کاهش دهند و در درازمدت به بازده پایدارتری دست یابند.